Deve Güreşleri Ve Devecilik Kültürü
Deve güreşi, ülkemizde özellikle Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinde düzenlenen ve yörük kültürüyle ilişkili olan güreşlerdir. Kültürümüzün vazgeçilmez ögelerinden olan deve güreşleri, ülkenin, özellikle kıyı kesimlerine yakın bölgelerde, ilgi ile takip edilmektedir.
1. Deve güreşi, özel olarak yetiştirilip hazırlanan erkek develerin birbirleriyle dövüşürcesine yaptıkları güreşe denir.
Deve güreşi genellikle kış aylarında yapılır. Deve güreşi ayak, orta, başaltı ve baş olmak üzere dört boyda yapılmaktadır. Galibiyetler, bağırtarak, kaçırtarak veya yıkarak elde edilir. Deve güreşleri açık alanlarda yapılır. Rakibini yenen deve sahibi halı ile ödüllendirilir.
2. Deve Güreşlerinin Tarihçesi
Deve güreşinin tarihi 19. yy başlarına kadar dayanır. O tarihlerde İzmir yönünden gelen kervanlar, eski adı Karapınar olarak bilinen İncirliova ilçesinde konaklamaktaydı. Konaklama sırasında yükü olmayan boşta olan develer birbirleriyle oynarlardı. Bu durumu gören deve sahipleri, bu hareketlere karşı ilgi duyarak zamanla develerin birbiriyle oynamalarını güreş halinde organize etmeye başlamışlar ve bu oyunları bir gelenek haline getirmeye başladılar.
3. Develer tıpkı diğer güreşlerde olduğu gibi Pehlivan olarak adlandırılır ve cazgır tarafından anons edilirler.
4. Güreş develerine "Tülü" adı verilir.
Bu deve, Buhur adı verilen çift hörgüçlü deveyle Yoz adı verilen tek hörgüçlü dişi devenin çiftleşmesinden meydana gelen erkek devedir. Güreş develeri de tıpkı atlar gibi soya dayalı olarak seçilir.
5. Güreşçi develer "savran" denilen deve bakıcısı tarafından yetiştirilir.
Güreş öncesinde çeşitli hazırlıklar yapılır. Develer çeşitli süslerle süslenir. Başlarına ve sırtlarına renkli keçeler ve nakışlı örtüler serilir. Boncuklarla ve deniz kabuğuyla süslenmiş renkli yünlerden yapılan başlıklar takılır.
6. Güreşecek olan develer özel bir şekilde beslenirler ve bakımları özel olarak yapılır.
Yaz ve sonbahar aylarında arpa, burçak, üzüm ve yulaf gibi kuvvet verici besinlerle beslenip kış aylarına doğru kızmaya başlarlar. Bunun nedeni, dişilerini diğer erkek develerden kıskanmalarıdır. Bu develere yük taşıtılmaz ve uzunca bir süre kapalı alanda bırakılırlar. Develerin kızmaya başlamasından sonra güreşler başlar ve Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarının sonuna kadar devam eder.
7. Güreşleri yönetmek için seçilmiş hakemler vardır.
Diğer yağlı güreş karşılaşmalarında olduğu gibi "cazgır" denilen bir görevli güreşen develeri adlarıyla tanıtır ve güreş başlatılmış olur.
8. Develerin birbirlerine kızmalarını sağlamak ve aralarında kıskançlık yaratmak için alana bir dişi deve getirilir.
Dişi deve erkek develere gösterildikten sonra alandan çıkarılır ve güreş başlatılır. Sırtı yere gelen, kaçan ya da yere düştükten sonra güreşe devam etmeyen deve yenik sayılır ve güreş sona erer.
9. Güreşin yapılacağı il veya ilçede güreşten önce develer kortej halinde şehir merkezinde tura çıkarılır.
10. Davul zurna ve yöresel oyunlar bu eğlencenin en vazgeçilmez unsurlarından biridir. Aşağıya bir örneğini bırakıyoruz.
11. Deve güreşleri geniş ve toprak alanlarda yapılır.
Güreş alanın etrafına ortam uygunsa bir gün önceden römorklar çekilir. Güreş günü, römorkların ve alanın yakınına, masa sandalye atılarak sofralar kurulur.
12. Deve sucuğu bu etkinliklerin demirbaş ögesidir.
13. Güreş alanın etrafına ortam uygunsa bir gün önceden römorklar çekilir. Güreş günü, römorkların ve alanın yakınına, masa sandalye atılarak sofralar kurulur.
14. Mangal ve rakı ikilisi bu eğlencenin vazgeçilmez unsurlarından biridir.
15. Bir Güreş Devesinin Fiyatı Bir lüks Daire Fiyatına Kadar Çıkabilmektedir
Develerin fiyatı, kazandıkları ve çağrıldıkları güreşlere göre değişmektedir. Devenin namına göre fiyatlar artıp azalmaktadır.